چكیده
اندیشمندان حوزه اقتصاد سیاسی و معرفت روابط بین‌الملل، با استناد به روندهای جاری در اقتصاد سیاسی بین‌الملل، قرن بیست‌ویکم را قرن «ژئواکونومیک» نامیده‌اند؛ چرا که یکی از مهم‌ترین چالش‌های جهانی در این قرن، چالش بر سر انرژی است و مسئله «امنیت انرژی» از مسائل مهم پارادایم اقتصاد سیاسی خواهد بود. با توجه به این مهم، از آغاز قرن بیست‌ویکم مصرف انرژی در کشورهای اوراسیا و عضو اتحادیه اروپا رشدی شتابان دارد، در حالی که تولید سوخت‌های فسیلی در این قاره مدام کاهش می‌یابد. از آنجا که روند رو به افزایش وابستگی به واردات نفت و گاز وجه اشتراک همه‌ی اعضای این اتحادیه است، امنیت عرضه انرژی از مباحث محوری اتحادیه اروپا تلقی میشود، چرا که در صورت اطمینان از سلامت و کارآیی وضعیت بازار انرژی است که این کشورها قادر خواهند بود همچنان رشد شتابان مصرف انرژی را تداوم بخشند. با توجه به روند رو به افزایش مصرف انرژی با تأکید بر گاز، پرسش‌های فراوانی درباره وضعیت آینده امنیت انرژی نزد اعضای این اتحادیه مطرح شده است؛ بنابراین در این پژوهش تلاش میشود ابتدا بر روند رو به تزاید تقاضای مصرف گاز و خطرات ناشی از وابستگی اعضای اتحادیه اروپا به شرکت گازپروم روسیه تمرکز شود؛ پس از آن موقعیت ژئواکونومیک ایران در ساختار نوین اقتصاد سیاسی بین‌الملل، ابعاد ژئوپلیتیک و بین‌المللیِ امنیت انرژیِ آینده اتحادیه اروپا و برنامه‌‌های راهبرد اقدام انرژی اعضای این اتحادیه، به عنوان راهکاری برای مقابله با چالش‌های یادشده، بررسی خواهد شد.
كلمات كلیدی: اقتصاد سیاسی بین‌الملل، امنیت انرژی، ایران، اروپا، اوراسیا
