چکیده
مفهوم پیشرفت در چند قرن اخیر از معانی و واژه‌های بسیار پرکاربرد در زندگی عموم مردم، فضاهای علمی و همچنین رویکردهای کلان سیاسی و اجتماعی بوده است. امروزه این واژه از شدت استعمال تبدیل به یکی از لغات روزمره شده و لزوم رسیدن به آن از بدیهیات به شمار می‌آید؛ اما دقتی مختصر در معنا و رویکردهای رسیدن به پیشرفت در طول چهار قرنی که از پیدایش آن می‌گذرد، ما را با انبوهی از نظریات و مکاتب مختلف و گاهی معارض روبه‌رو می‌کند. متأسفانه در چند دهه اخیر با وجود حرکت پرشتاب کشور برای رسیدن به پیشرفت، هنوز اندیشمندان جامعه نگاهی عمیق به این مفهوم نداشته‌اند و حتی مدل‌های غیربومی آن موردبررسی دقیقی واقع نشده است. برای فهم درست اندیشه پیشرفت باید آن را در فضای تاریخی- اجتماعی پیدایش و تطورش بررسی نمود. در پژوهش حاضر تلاش بر این بوده تا ضمن ارائه مکاتب و اندیشه‌های پیشرو در این زمینه با رویکرد اجتماعی- تاریخی، چارچوبی منظم برای فهم و نظم دهی به این نظریات و اندیشه‌ها ارائه شود.
